MALAGASY versus MAANYAN (Bornéo, Indonezia)
Nampidirin'i dadarabe | 15 Jol, 2009
Efa niresaka teto momba ny fiavian’ny malagasy aho. Androany kosa dia hiresaka momba ireo voambolana maro itovizan’ny teny malagasy sy maanyan.
Raha hanao jery todika kely dia tany amin’ny taona 1600 tany ho any i Houtman (hollandais) [1] no nanomboka nahita ny fitovian’ny teny malagasy sy ny teny malais. I Dahl [2] kosa (Norvegiana) dia nanao fikarohana maro momba ny teny malagasy. Isan’izany ny fampitahana ny teny malagasy sy maanyan (1951). Taty aorina dia maro ireo nanao fikarohana momba izany.
Ireo maanyan ireo dia olona monina ao Bornéo (Indonezia) manamorona ny renirano Barito. Raha ny teny ao anatin’ny Aostroneziana dia io teny io no mifanakaiky indrindra amin’ny teny malagasy (Samy ao anatin'ny groupe Barito). 70.000 eo ho eo no isan-dry zareo. Tsy midika izany fa avy amin’ny Maanyan ny teny Malagasy. Midika fotsiny fa iray ny fiavian’izy ireo.
Indreto misy voambolana vitsivitsy entina mampitaha ny teny malagasy sy ny teny maanyan :
Malagasy > Maanyan
Aby, avy, Jiaby = Kahabi
Afero = A’peru
Aina = Aheng
Aiza, aia = Ha’ie
Ala = Alah
Alina = Kamalem
Ambina (miambina) = Amben (Miamben)
Anarana = Ngaran
Anatra = Anat
Andro = Andraw
Aritra = Aretr
Ary = Ari
Atody = Antelui
Aty (foie) = atey
Avo = Abu
Avy = Hawi
Azo (voaray) = Ayuh
Boto = Butuh (=zazalahy)
Dimy = Dime
Dinta, Linta = Linta
Efatra = Epat
Elatra = Elat
Enina = Enem
Etotra = Etut
Fady, faly (tabou) = Palih
Fafa = Papa
Faka = wakat
Falafa = Pa’lapa
Fandisa (Lisa, fanoto) = Lisan
Fanihy = Pa’niki
Fasika = karasik
Faty = Patei
Fe, Ranjo, tongotra = Pehe, Pe ae
Fidy, fily = Filih
Fify (takolaka) = Pipih
Firy = Pire
Fito = Pitu
Fo = liam-puhu
Foitra = Puhit
Folo = Pulu
Fototra = Putut
Foy (atody) = Puy
Foza = Puya
Halatra = ‘Alat
Hariva = Kariwe
Havanana, ankavanana = Kawa
Havia, ankavia = Kawi
Hazo, kakazo = kayo, kakaw
Hodi-kazo = Kudit kayu
Hoditra = Kudit
Hoho = Kuku
Holatra = Ulat
Homana = Kuman
Ianao, anao = hanu
Inona = inun
Iraka = Irak
Isa, iray = isa, erai
Ity, iry = iti, iru
Ivy (rora) = iwey
Iza, ia = Hie
Izaho, aho = Aku
Izy ireo, ireo = Here
Izy, azy = Ie, Hane
Kaikitra = Ngikit
Kiho = Siku, Hiku
Kosoka (mikosoka) = Gosok
L(om)ay (Milay, milomay, mihazakazaka) = Lu’mai(u)
Lafy = Lapeh
Lalana = lalan
Lamaka, tsihy = amak
Lanitra = Langit
Laona = Lehung
Laotra, Tasika (ranomasina) = laut, Tahik
Lava = Lawah
Lavenona = Walenun
Lavitra = Lawit
Lavo = Lawu
Lay = Layag
Lehilahy, lahy = Laki
Lela = Lela
Lo (vorika ?) = buruk
Loha = Ulu’
Lohalika = Ulu ale‘ep
Mafaitra, mafaika = Ma’pait
Mafy = Mapeh
Mahandro = N-andru
Maina = Maen
Mainty = Ma intem
Malalaka = Malapad
Mamo = Mahamoi
Mamono = manuh
Manasidina, manidina, somidina = Sumidin
Mandidy (manetika, mitetika) = Netik
Mandoa (loa) = nua
Mandry, matory = Mandre
Manify, matify = Ma’nipi, Ma’tipi
Manta = Manta
Maso = Mate
Masoandro = Mateandrau
Matavy = Matawe
Matoa, matoy (antitra) = matuah, matueh
Maty = Matey
Mavesatra = Mawe at
Menaka = Minik
Miaina (evoka) = mi-hewuk
Mianjera (lavo) = Lawu
Mihady, mangady = Ngadi
Mihodina, Mihodina (meloka), miholaka = Melok
Mil(om)ano = Langoi
Mitono, tono = Nutung
Mody, Moly = Muli
Moka = Namok
Nana = Nana
Nono = Nunu
Olona = Ulun
Ompa = Humpa
Orana = Uran
Orona = Urung
Rahona = Rakun
Rano = Ranu
Ratsy = ra’at
Ravina = rawen
Rehetra (tontolo) = katuluh
Rivotra = Riwut
Roa = Rueh
Rora = rura
Sivy = Su’ey
Tadiny (sofina) = Ta’lingae
Tady, Taly = Tadi
Tafy (akanjo) = Tape
Takotra = Tangkup
Tana (tazona) = Ta’an
Tanàna = Ta’nahan
Tanana = Tangan
Tandreny (mihaino, mandre) = Talene
Tandroka = Tanrok
Tany = Tane
Tao (manao) = Ta’hu
Taolana = Ta’ulang
Taona = Ta un
Tataka = Tatak
Tavy = Tawe
Tay = Tai
Tehina = Teken
Telo = Telo
Tenona = Tenun
Tetika = Tetek
Tevika = Tebek
Toetra (mitoetra) = Tuet
Tomany, tany = Tu’mangih, Tangih
Tombo = Tumbu
Tompo = Tumpu
Tondro, toro (manondro, manoro) = Tunru
Toto = Tutu
Tototra = Tutup
Tovo = Tubu
Trano, levo = Lewu
Tsinay = Sana i
Tsioka (rivotra) = Ti’iup
Vahatra (faka) = Wakat
Valo = Balu
Vaovao, vao = Wa’u
Vatana = Watang
Vato = watu
Vava = wawa
Vehivavy, vavy = Wawei
Velona = Belum
Vintana = Wintan
Voa = wua
Voa-nio = Niyu
Vohitra (Tendrombohitra) = Bukit
Volana (lune, mois) = wulan
Volo = wulu
Vony = wunge
Vorona = wurung
Votsy = Wusi
Vovo = wowo
Zato = Jatuh
[1] Houtman (Frederik de). 1570- 1613. Dictionnaire des langues malaise et malgache (Amsterdam, 1603, in-4.).
[2] Dahl, Otto Chr., Malgache et Maanjan. Une comparaison linguistique, Oslo, Egede Instituttet, 1951,p.13-16.
[3] Pierre Simon, La langue des ancêtres, Ny Fitenin-dRazana, une périodisation du malgache de l'origine au XVème siècle. L’Harmattan, 2006, p. 48-53
wikipédia : Langue austronésiennes
Misy voambolana vitsivitsy, nefa lava ihany ka ialana tsiny, indoneziana (bahasa indonesia, bahasa malesia) ireto :
Afo = Api
Nampidirin'i DadaRabe 16 Jol 2009, 23:19Ambany = Bawah
Antitra, matoa (ex : lahimatoa), matoy = tua
Fana (hafanana) = Panas
Fasika = Pasir
Fify (takolaka) = Pipi
Firaka = perak (argent)
Fotsy = Putih
Harana = karang
Hazo = kayu
Hetsy (100.000) = Keti
Hihy = Gigi
Hita, mahita = Lihat, Melihat kelihatan = visible)
Hoditra = Kulit
Horita (pieuvre) = gurit
Izaho, aho = Aku
Kintana = Bintang
Lalana = Jalan
Lalina = dalam
Lamosina = lambosie (vieux javanais)
Lanitra = Langit
Lehilahy = laki-laki
Lonaka, malemy = Lunak (tanah lunak = tany malemy)
Mahandro (masaka) = Memasak
Mainty = Hitam
Mamaky (casser) = Memecah
Mamaky (lire) = Membaca
Mamoha = membuka
Mamono = Membunuh
Manantona (accrocher, pendre) = menggantung
Manenona = Menenun
Manjaitra = Menjahit
Manondro = Menunjuk
Masikiny (mahantra) = Miskin
Matahotra (Tahotra) = Takut
Mena = Merah
Mihanika = Menaiki
Misafidy = memilih
Misosa (glisser, tarika) = Tarik
Misotro, minona (fampinomana) = Minum
Mitombo (tombo) = Tumbuh
Molotra = Mulut
Mpamboly = petani
Nosy = Nusa
Orana = Hujan
RÃ = Darah
Rovitra (mandrovitra), Robaka ? = Robekan, robek (merobek)
Sambo = Samvaw (vieux malais)
Sisa = sisa
Sisiny, ilany = Sisi
Sofina = cuping
Tady = Tali
Tanana = Tangan
Tanjona = tanjung
Tanjona = tujuan
Tantara = Tantra
Taona = Tahun
Telina, mitelina = Telen, menelan
Toaka = Tuak
Valahana = Belakang
Vatu = batu
Vesatra, mavesatra = Berat, memberat
Voa (voankazo) = Buah
Voanio = Niur
Volana (mois, lune) = Bulan
Volo = rambut
Vorona = burung
Zanaka = Anak
Zay vao tena very tanteraka i Faha fa mihalasa lalina ilay resaka e !! :-).Mhafinaritra e,misaotra any lehilahytsyresy koa e!
Nampidirin'i fahamarinana 17 Jol 2009, 15:15DadaRabe, Lehilahytsiresy,
Nampidirin'i Tritriva 17 Jol 2009, 15:40Misaotra mijara ny fahaizanareo :-).
Fahamarinana> Mba mamadika atidoha eto fa mihasarotra ny fiainana é!
Nampidirin'i DadaRabe 17 Jol 2009, 15:41Niaraka nanoratra mihitsy isika teo ry Tritriva. :-)
Nampidirin'i DadaRabe 17 Jol 2009, 15:42Mankasitraka e. Rehefa dinihina ireo rehetra ireo dia hita fa betsaka voatahiry ihany ireo fitenin'ireo razam-be izay nahavatra niampita ranomasina niankandrefana fahiny elabe, eny fa na dia tsy nampiasa firaiketana an-tsoratra aza tamin'izany fotoana izany.
Nampidirin'i lehilahytsyresy 17 Jol 2009, 19:53Marina mihitsy izany ry Lehilahytsiresy. Na dia adino tsy nisy tadidy aza ny tany antsinanan-driaka, ary na tsy nisy soratra na lovantsofina akory aza mba tavela dia tsy verintsika ny lova avy any am-pita lavitra any dia ny rà mikoriana ao anatintsika (DNA), ny fiteny tsy very na nifandimby aza ny taonjato maro, eny taonarivo aza. Eo koa ny fombafomba sy ny riba iainantsika milaza fa tsy very akory ny tadidy fa misoratra ao anatintsika, miteny ao am-bavantsika, miseho eny amin'ny manodidina antsika (tanimbary, trano, zava-maneno, sns).
Nampidirin'i DadaRabe 17 Jol 2009, 20:04ARy ilay teny nogasiana hoe : "qui m'a menti " ry Ddrb ? :))
Nampidirin'i Kdaombaramita 18 Jol 2009, 07:25Letia ! saika tsy azoko ry kdaombaramita ! :)
Andraso hanontaniana an'i Lehilahitsiresy aloha. Omena ano ny fitenenana ry LehylahyTsyResy
Havanana amin'ny tenim-pirenena mantsy ny namantsika io. Hatrany an-tsekoly izany an ! Izahay mitanatana vava fotsiny tamin'izany (ka hatramin'izao :-)
Nampidirin'i DadaRabe 18 Jol 2009, 13:23kdaombaramita & DdRb > Ah, ah, ah, ... ny momba an'io dia aleo hanontaniantsika an'i Francis Turbo angamba e. Izy mantsy no namorona an'ilay hoe: "Le veau qui traîne [la charrue]". :-)
Nampidirin'i lehilahytsyresy 18 Jol 2009, 14:26Ok ! Dia hanontaniantsika azy indray izany koh ! ;-)
Nampidirin'i DadaRabe 18 Jol 2009, 14:59Mahafinaritra ilay fanadihadiana. Ilaina tokoa ny mahalala ny tantara, isan'izany ny tantaran'ny teny. Mankasitraka an'i dadaRabe syLhltsresy.
Nampidirin'i Tokinao 21 Jol 2009, 16:28Elaela indray izany ry Tokinao.
Nampidirin'i DadaRabe 21 Jol 2009, 16:53Raha misy hevitra hafa ento fa miandry é
Austronesian Migration and the Establishment of the Malagasy Civilization: Contrasted Readings in Linguistics, Archaeology, Genetics and Cultural Anthropology
Claude Allibert
INALCO, Paris
This article reviews and contrasts research findings in a variety of disciplines seeking corroboration for theories of settlement in Madagascar. Evidence is considered from the fields of linguistics, archaeology (studies of pottery), cultural anthropology and genetic analysis, leading to conclusions broadly supporting the thesis of Austronesian migrations directly to Madagascar from Kalimantan and Sulawesi around the 5th and 7th centuries CE, which combined with a Bantu group originating from the region of Mozambique. The article nevertheless warns against attributing too much to individual discipline studies, concluding that only genetic analysis can provide conclusive proof, and this only when informed by prior anthropological and historical indicators.
Diogenes, Vol. 55, No. 2, 7-16 (2008)
Nampidirin'i Claude Allibert 21 Jol 2009, 19:44Lehilahytsyresy > ie , io mihitsy ilay fampitahana DNA. Jereo etsy ambony liens fiavian'ny malagasy
Nampidirin'i DadaRabe 24 Jol 2009, 14:33Na ity : http://dadarabe.blaogy.com/post/588/4257
Tovona :
- Me, mem (gasy : ma, mi)
Tsiriteny sara-droa :
Ke - fototeny - an
Mpilaza anarana :
pe - fototeny (gasy :mpi- fototeny)
Nampidirin'i DadaRabe 04 Aog 2009, 14:42ohatra :
- Bunuh --> Membunuh (mamono)
- Jahit --> Menjahit (manjaitra)
- lukis (loko) --> pelukis (mpandoko)
- Tenun (tenona) --> penenun (mpanenona)
- takut (tahotra) --> Ketakutan (fahatahorana)
Nampidirin'i DadaRabe 04 Aog 2009, 14:59- Mati --> Kematian (fahafatesana)
Misaotra an'iDadaRabe sy ireo izay fikarohana fa tena mahaliana be. Vao haingana dia nisy namana iray Filipina nampihainoako ny hiran'i Poopy dia hoy izy hoe teny Indoneziana angaha izany fa toa misy teny fantampantatro? Izaho mantsy tsy nilaza taminy mialoha hoe gasy io mihira io. Io namana io efa tany Indonezia. Manamafy izay fikarohana efa natao momba ny fihavian'ny Malagasy izany rehetra izany
Nampidirin'i Nirilala 07 Aog 2009, 12:40Misaotra amin'ny filazana vaovao ry Nirilala à !
Efa nijerijery ilay Tagalog (teny filipiana) aho fa lavidavitra kely ny teny gasy.
Ny azy ny manisa izao dia :
isang
, Dalawa, tatlo, apat, lima, anim, pito, walo, siyam, sampu
Ilazao vaovao foana é!
Nampidirin'i DadaRabe 07 Aog 2009, 12:53